Thứ Năm, 7 tháng 5, 2009

THỦ TỤC HÀNH CHÍNH

CÂU HỎI ÔN TẬP

Câu 1:Từ phương diện QLHCNN, TTHC được quan niệm như thế nào?

Câu 2: Tại sao nói TTHC là trình tự thực hiện thẩm quyền của các CQ trong hoạt động HCNN?

Câu 3: Phân tích các đặc điểm và ý nghĩa của TTHC? Hiện nay, TTHC ở nước ta còn những tồn tại gì?

Câu 4: Hãy phân tích các tiêu chí phân loại của TTHC? TTHC theo quan hệ bao gồm các nhóm thủ tục nào? Liện hệ thực tế để chứng minh rằng các quan điểm về TTHC theo quan hệ cần phải chi tiết cụ thể để bảo đảm quyền lợi cho công dân?

Câu 5: TTHC theo đối tượng QLNN được xác định như thế nào trên thực tế?

Câu 6: Hãy phân tích các quan điểm chỉ đạo xây dựng TTHC và những thuận lợi, khó khăn trong quá trình thực hiện nhiệm vụ CCTTHC?

Câu 7: Hãy nêu và phân tích các nguyên tắc xây dựng và thực hiện TTHC? Liên hệ thực tế để chứng minh việc xây dựng và thực hiện TTHC có quan hệ chặt chẽ với nhau và hiện nay còn nhiều điểm chưa thực hiện được?

Câu 8: Các CQNN có nghĩa vụ như thế nào trong thực hiện TTHC? Cần có những điều kiện gì để thực hiện tốt các nghĩa vụ đó?

Câu 9: Nguyên tắc nào đang được áp dụng trong CCTTHC hiện nay ở nước ta? Các nguyên tắc đó được vận dụng như thế nào trong các CQNN?

Câu 10: Nội dung nghị quyết 38CP ngày 4/5/1994 của Cp về CC một bước TTHC gồm những vấn đề cơ bản gì? Nêu ý nghĩa và tác dụng của nghị quyết này trong chỉ đạo CCTTHC trong giai đoạn qua?

Câu 11:Tại sao Đảng và NN ta rất coi trọng CCTTHC? CCTTHC có vị trí như thế nào trong CCHCNN nói chung? Nêu những việc làm cụ thể trong CCTTHC hiện nay?

Câu 12: TRình tự giải quyết TTHC đối với một vụ việc cụ thể được xác định như thế nào trên thực tế? Hãy nêu một vụ việc cụ thể để minh họa và phân tích các bước cụ thể cần thiết để giải quyết vụ việc đó?

Câu 13: Phân biệt đặc điểm TTHC hiện nay với TTHC cũ ?

Câu 14:Phân tích đặc điểm, ý nghĩa và cho ví dụ minh họa về TTHC nội bộ?

Câu 15:Hãy phân tích các căn cứ để tiếp tục CCTTHC trong thời gian tới?

Câu 16: Phân tích các yêu cầu đối với CCTTHC trong thời gian tới? Liên hệ thực tế để chứng minh CCTTHC vẫn còn là khâu đột phá?

Câu 17: Theo anh (chị), CCTTHC ở nước ta hiện nay còn là khâu đột phá nữa không? Tại sao?

Câu 18: Anh ( chị) hãy lấy một ví dụ để chứng minh CCTTHC ở nước ta hiện nay đang theo hướng phù hợp với thực tế và nhu cầu khách quan của sự phát triển kinh tế xã hội của đất nước?

Câu 19: Trong giai đoạn hiện nay, việc CCTTHC có ý nghĩa như thế nào trong việc nâng cao hiệu lực hiệu quả QLNN?

Câu 20:Anh (chị) hiểu cơ chế một cửa như thế nào?Việc thực hiện cơ chế một cửa hiện nay lợi ích gì, khó khăn gì?

Câu 21: Theo anh (chị), CCTTHC thời gian qua đạt được những thành tựu gì?Và còn những tồn tại khó khăn nào?

Câu 22: Nêu những quan điểm đúng và không đúng về TTHC?

Câu 1 (câu 22):Từ phương diện QLHCNN, TTHC được quan niệm như thế nào?

Khái niệm TTHC:

Thủ tục hành chính là trình tực thực hiện thẩm quyền trong hoạt động hành chính nhà nước, là cách thức mà NN áp dụng để làm cho các qui định của luật pháp có được sự bảo đảm thống nhất trong qua 1trình thực thi và áp dụng vào đời sống.

Dưới góc độ QLHCNN, có nhiều quan niệm về vi phạm cụ thể của thủ tục hành chính:

- TTHC là giải quyết công việc liên quan đến trách nhiệm hành chính và xử lý vi phạm hành chính (ra lệnh). Đây là 1 hoạt động mang tính đơn phương.

- TTHC ngoài 2 vấn đề trên còn có hoạt động ncho phép, là hoạt động thực hiện pháp luật, không chỉ bao gồm hoạt động bảo vệ mà còn cho phép.

- TTHC ngoài thủ tục giải quyết các vụ viêc cụ thể còn có thủ tục ra các quyết định lập qui.

- TTHC bao gồm thủ tục của 3 quan điểm trên và có thủ tục trong hoạt động tổ chức – điều hành công việc.

Tóm lại: TTHC là trình tự, trật tự thực hiện thẩm quyền của các cơ quan HCNN hoặc cá nhân, tổ chức được ủy quyền hành pháp trong giải quyết các công việc của Nhà nước và các kiến nghị, yêu cầu chính đáng của công dân hoặc tổ chức nhằm thi hành nghĩa vụ hành chính, bảo đảm công vụ NN và phục vụ nhân dân.

Nói cách khác, TTHC là 1 loại QPPL qui định trình tự về thời gian, về không gian khi thực hiện 1 thẩm quyền nhất định của BMNN, là cách thức giải quyết công việc của các cơ quan HCNN trong mối quan hệ với các cơ quan, tổ chức và cá nhân công dân.

Những quan niệm không đúng về TTHC:

Thực tế hiện nay ở các CQNN có nhiều quan niệm sai lệch về TTHC:

- Đề cao thủ tục hành chính trong mối quan hệ giữa NN và nhân dân, tạo sự trói buộc, kìm hãm nhằm để quản lý các đối tượng quản lý. Quan điểm này coi TTHC là công cụ để NN thực hiện quyền quản lý của mình, phục vụ cho NN. Từ đó dẫn đến tình trạng lạm dụng quyền lực tro0ng các CQHCNN, tự ý quyết định mọi công việc của cơ quan mà không căn cứ vào đâu. Kết quả: gây phiền hà cho người dân, tạo sự khó khăn trong việc thực hiện quyền chủ thể của NN, có tác động xấu đến tâm lý, ảnh hưởng tiêu cực đến quá trình QLNN.

- Coi TTHC là cách thức giải quyết công việc, chỉ mang tính hình thức nên không để ý đến trình tự thực hiện, buông lỏng các bước tổ chức thực hiện giải quyết công việc. Bên cạnh, thiếu sự kiểm tra, kiểm soát thường xuyên à Hiệu quả QLNN rất thấp, không xác định được mối quan hệ giữa NN với công dân, tổ chức.

- Coi TTHC là hồ sơ của giấy tờ, là cơ chế “xin – cho”, là sự ban ơn. Đây là cách hiểu rất sai lầm về TTHC, không biết tầm quan trọng của TTHC nên nhiều cơ quan NN rất coi nhẹ vấn đề TTHC. Việc giải quyết công việc của cơ quan không tuân thủ theo bất kỳ 1 quy trình công đoạn nào mà giải quyết theo ý chí chủ quan của cá nhân. Do đó rất nhiều công việc giải quyết không đúng với thẩm quyền, rồi vi phạm nghiêm trọng các qui định của PL. à gây phiền hà cho người dân, nên dẫn đến hiện tượng nhũng nhiễu, quan liêu trong CBCC.

Do đó, cần phải xác định đúng đắn, xác định rõ về TTHC, nhận thức 1 cách đầy đủ về TTHC từ đó đặt TTHC vào đúng vị trí của nó, làm sao cho đạt được 2 mục tiêu cơ bản: hiệu quả quản lý và đảm bảo quyền chủ thể của công dân, tổ chức.

Câu 2: Tại sao nói TTHC là trình tự thực hiện thẩm quyền của các CQ trong hoạt động QLHCNN?

TTHC là trình tự, cách thức giải quyết công việc của các CQHCNN có thẩm quyền trong mối quan hệ nội bộ ngành và giữa các CQHCNN với các cá nhân công dân. Nó giữ vai trò đảm bảo cho công việc đạt được mục đích đã định, phù hợp với thẩm quyền của các cơ quan NN hoặc của cá nhân, tổ chức được ủy quyền trong việc thực hiện các chức năng QLNN.

Thẩm quyền là tổng hợp các chức năng nhiệm vụ và quyền hạn của 1 cá nhân, CQ tổ chức được NN trao quyền. Trong hoạt động QLHCNN, các CQNN đều phải tuân theo những nguyên tắc pháp lý, những qui định chung về trình tự, cách thức khi sử dụng thẩm quyền của từng cơ quan để giải quyết công việc. Hoạt động QLHCNN của CQHCNN là hoạt động thực hiện quyền hành pháp.

Khi giải quyết công việc nhất định có thể có 1 hay nhiều bên tham gia TTHC. Trong quá trình giải quyết công việc, mọi chủ thể có quyền và nghĩa vụ thực hiện những hành vi nhất định trong 1 giai đoạn cụ thể nhất định nhằm góp phần vào quá trình giải quyết công việc chung. Đồng thời hành vi của chủ thể tham gia ở giai đoạn trước sẽ là tiền đề cho hành vi ở giai đoạn sau. Từ đó để giải quyết 1 công việc cụ thể nhất định, trong nhiều trường hợp cần phải thiết lập những QHPL về thủ tục, các quan hệ về thủ tục có thể liên quan đến từng giai đoạn cụ thể của quá trình giải quyết công việc.

VD: Do tính chất của 1 hành vi VPHC mà 1 cơ quan cấp dưới cần lập biên bản trình lên CQ cấp trên xử phạt VPHC chứ không tự mình ra QĐ xử phạt. Trong trường hợp này, CQ cấp dưới chỉ là lập BB & đề nghị CQ cấp trên xử phạt. việc xử phạt theo mức độ nào & hình thức nào là thẩm quyền của CQ cấp trên. Còn về phía CQ cấp trên cũng chỉ có thể xem xét việc xử phạt HC khi đã có hành vi lập BB của CQ cấp dưới & nhựng quan hệ như vậy đều được thực hiện theo thứ tự mà luật pháp qui định.

Quyền hành pháp

Có thể cụ thể hóa quyền hành pháp của các cơ quan HCNN theo mô hình hóa quyền hành pháp như sau:


Câu 3: Phân tích các đặc điểm và ý nghĩa của TTHC? Hiện nay, TTHC ở nước ta còn những tồn tại gì?

TTHC là trình tự, cách thức giải quyết công việc của các CQHCNN có thẩm quyền trong mối quan hệ nội bộ ngành và giữa các CQHCNN với các cá nhân công dân. Nó giữ vai trò đảm bảo cho công việc đạt được mục đích đã định, phù hợp với thẩm quyền của các cơ quan NN hoặc của cá nhân, tổ chức được ủy quyền trong việc thực hiện các chức năng QLNN.

a/- Đặc điểm và ý nghĩa của TTHC:

*Đặc điểm:

- TTHC điều chỉnh bằng các QPTT: Mọi vấn đề hoạt động QLHCNN fải được trật tự hóa, tiến hành theo những thủ tục nhất định. Xuất phát từ hoạt động QLNN chủ yếu là áp dụng PL vì vậy hành vi áp dụng PL phải được điều chỉnh bởi QPTT.

- TTHC là trình tự thực hiện thẩm quyền của các CQNN trong hoạt động QLHCNN: Khi giải quyết công việc nhất định có thể có 1 hay nhiều bên tham gia TTHC. Trong quá trình giải quyết công việc, mọi chủ thể có quyền và nghĩa vụ thực hiện những hành vi nhất định trong 1 giai đoạn cụ thể nhất định nhằm góp phần vào quá trình giải quyết công việc chung. Đồng thời hành vi của chủ thể tham gia ở giai đoạn trước sẽ là tiền đề cho hành vi ở giai đoạn sau. Từ đó để giải quyết 1 công việc cụ thể nhất định, trong nhiều trường hợp cần phải thiết lập những QHPL về thủ tục, các quan hệ về thủ tục có thể liên quan đến từng giai đoạn cụ thể của quá trình giải quyết công việc.

VD: Do tính chất của 1 hành vi VPHC mà 1 cơ quan cấp dưới cần lập biên bản trình lên CQ cấp trên xử phạt VPHC chứ không tự mình ra QĐ xử phạt. Trong trường hợp này, CQ cấp dưới chỉ là lập BB & đề nghị CQ cấp trên xử phạt. việc xử phạt theo mức độ nào & hình thức nào là thẩm quyền của CQ cấp trên. Còn về phía CQ cấp trên cũng chỉ có thể xem xét việc xử phạt HC khi đã có hành vi lập BB của CQ cấp dưới & nhựng quan hệ như vậy đều được thực hiện theo thứ tự mà luật pháp qui định. TTHC phải được phân biệt với thủ tục tư pháp, khác với thủ tục tố tụng tư pháp.

- TTHC mang đặc điểm đa dạng, phức tạp:

o Đa dạng: chủ thể và công việc liên quan đa dạng. Hành chính hiện nay đang chuyển từ hành chính cai quản sang hành chính phục vụ, làm dịch vụ cho XH, từ quản lý tập trung sang quản lý thị trường à hoạt động quản lý hết sức đa dạng. TTHC không chỉ là hình thức để thực hiện qui phạm vật chất của Luật Hành chính mà còn là để thực hiện các ngành luật khác: luật đất đai, hôn nhân gia đình… Phạm vi áp dụng TTHC rộng, không chỉ phục vụ hoạt động lập qui, hoạt động áp dụng PL mà còn cho thủ tục điều hành.

o Phức tạp: đối tượng công việc liên quan đến TTHC rất phức tạp. Các TTHC do NN thực hiện chủ yếu tại văn phòng và phương tiện truyền đạt chủ yếu là văn bản, gắn với công tác văn thư, tổ chức ban hành sử dụng và quản lý văn bản. TTHC chủ yếu là thủ tục áp dụng PL để ra các quyết định cho phép hoặc ra lệnh. Vì thế mà chúng có tính khuôn mẫu. mặc khác, phải kết hợp tính khuôn mẫu với các biện pháp thích hợp được vận dụng vào từng trường hợp.

- So với qui phạm vật chất thì qui phạm nội dung của Luật hành chính có tính năng động hơn nhiều. Vì vậy đòi hỏi phải thay đổi nhanh hơn môt khi thực tế cuộc sống có yêu cầu mới à phù hợp yêu cầu cuộc sống.

*Ý nghĩa của TTHC:

TTHC bảo đảm cho các qui phạm vật chất trong các QĐHC được thi hành thuận lợi. nếu bỏ qua TTHC thì trong nhiều trường hợp rất có thể làm cho VBHC bị vô hiệu hóa và đẻ ra tệ quan liêu, cửa quyền, tùy tiện. TTHC là cơ sở để 1 quyết định HC được ban hành & thi hành. TTHC bảo đảm cho việc thi hành các QĐ được thống nhất & có thể kiểm tra được tính hợp pháp, hợp lý cũng như các hệ quả do các QĐ đó tạo ra. Vì hoạt động ADPL phải tuân thủ các giai đoạn thủ tục, giai đoạn này do qui phạm điều chỉnh (4 giai đoạn).

Khi được xây dựng 1 cách khoa học & vận dụng 1 cách hợp lý thì sẽ tạo ra khả năng sáng tạo trong việc thực hiện các QĐ quản lý đã được thông qua & đem lại hiệu quả thiết thực cho việc QLHC. Vì thủ tục HC là 1 bộ phận của PL về HC nên việc xây dựng & thực hiện tốt các TTHC sẽ có ý nghĩa rất lớn đối với qui trình xây dựng & triển khai luật pháp.

TTHC có ý nghĩa như là 1 chiếc cầu nối quan trọng bắt qua quan hệ giữa NN với công dân & tổ chức. chiếc cầu này có thể tạo ra khả năng làm bền chặt các mối quan hệ, làm cho NN ta thật sự của dân, do dân, vì dân. Nhưng nếu xây dựng thiếu tính khoa học, áp dụng tùy tiện vào đời sống thì chính TTHC sẽ làm xa cách dân với NN.

TTHC trến phương diện nhất định là sự biểu hiện trình độ văn hóa của tổ chức. đây là văn hóa điều hành & nó thể hiện mức độ văn minh của 1 nền HC.

b/- Những tồn tại của TTHC nước ta hiện nay:

Hiện nay các cơ quan NN xây dựng và thực hiện TTHC vẫn chưa đáp ứng được các tiêu chuẩn và nguyên tắc chung do PL qui định. Nhiều cơ quan tự cho mình quyền ban hành các TTHC không theo qui định của PL và không đúng thẩm quyền, có nhiều cơ quan giải quyết công việc theo ý chí chủ quan của cá nhân mình, không theo thủ tục trình tự nhất định theo qui định của PL. Do đó việc lấy TTHC là công cụ quản lý hữu hiệu chưa được đáp ứng, còn nhiều bất cập và nhiều vấn đề cần phải hoàn thiện.

Vẫn còn nhiều thủ tục vừa ban hành ra thì đã lạc hậu so với thực tế phát triển kinh tế XH của đất nước. Do đó, nó không có tác dụng, thậm chí còn kìm hãm sự phát triển KT-XH của đất nước, nói cách khác thủ tục được ban hành kéo theo kinh tế không phát triển. Chúng ta mắc phải vấn đề này là vì khi ban hành TTHC chúng ta đã không tìm hiểu tình hình thực tế phát triển KT-XH, gây rất nhiều khó khăn cho NN và nhân dân.

Nhiều thủ tục khi ban hành mà thực hiện không hiểu là làm gì, vẫn còn rườm rà, dài dòng, khó hiểu gây khó khăn cho việc thực hiện TTHC.

Hiện nay, vẫn chưa có qui định cụ thể chặt chẽ về thẩm quyền ban hành TTHC, nguồn của TTHC vẫn còn tản mát, chồng chéo gây rất nhiều khó khăn cho việc vận dụng. Chúng ta không biết thực hiện thủ tục nào vì có khi cùng 1 vấn đề mà có tới nhiều cơ quan ban hành TTHC khác nhau à gây chậm trễ, khó khăn khi giải quyết công việc của cá nhân công dân, tổ chức.

Câu 4: Hãy phân tích các tiêu chí phân loại của TTHC? TTHC theo quan hệ bao gồm các nhóm thủ tục nào? Liện hệ thực tế để chứng minh rằng các quan điểm về TTHC theo quan hệ cần phải chi tiết cụ thể để bảo đảm quyền lợi cho công dân?

a/- Phân tích các tiêu chí phân loại của TTHC:

Có 4 tiêu chí để phân loại TTHC: theo đối tượng QLHCNN, theo công việc cụ thể trong các CQHC, theo chức năng hoạt động của CQNN, theo quan hệ công tác.

b/- TTHC theo quan hệ bao gồm các nhóm thủ tục nào:

TTHC theo quan hệ bao gồm các nhóm: thủ tục HC nội bộ, TTHC liên hệ, TTHC văn thư.

- TTHC nội bộ là quan hệ trong quá trình thực hiện các công việc nội bộ của các CQ công sở trong hệ thống CQNN. Nó bao gồm các thủ tục về quan hệ lãnh đạo, kiểm tra của các CQNN cấp trên đối với CQNN cấp dưới và quan hệ hợp tác. Hiện nay, đây là vấn đề còn qui định lỏng lẽo, trong CQNN nhiều TTHC còn chưa được thực thi nghiêm túc. Bên cạnh đó, còn nhiều thủ tục rườm rà, không có trật tự, thậm chí sai các nguyên tắc của quan hệ hành chính. Các quan hệ chưa được xác định rõ ràng là nguyên nhân làm cho công việc nhiều khi không được giải quyết kịp thời, thậm chí khá tùy tiện. TTHC nội bộ không đơn thuần là công việc nội bộ của các CQ mà là thủ tục thuộc mối liên hệ trong các CQ của BM.QLNN trong quá trình giải quyết công việc. loại thủ tục này có liên quan đến hoạt động mọi mặt đời sống KT-XH của đất nước. do đó nó có ý nghĩa hết sức quan trọng.

- TTHC liên hệ là loại thủ tục thực hiện thẩm quyền tiến hành giải quyết các công việc liên quan đến quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, phòng ngừa ngăn chặn hành vi VPHC. Có đặc điểm: là CQHCNN và viên chức NN có thẩm quyền thực hiện quyền lực = hoạt động AD.QPPL để giải quyết công việc, tình huống xảy ra làm xuất hiện các quyền chủ thể và nghĩa vụ pháp lý của công dân. Bao gồm thủ tục cho phép, ngăn cấm hay cưỡng chế thi hành, trưng thu trưng dụng. VD: cấp GPXD, đầu tư…

- TTHC văn thư là toàn bộ hoạt động lưu trữ, xử lý, cung cấp các loại giấy tờ và đưa ra các quyết định dưới hình thức văn bản để phục vụ cho việc giải quyết 1 công việc nhất định. TTHC văn thư cũng là thủ tục liên hệ trong trường hợp CQNN yêu cầu công dân bổ sung giấy tờ nào đó. Nhµ n­íc ®­îc quyÒn quy ®Þnh c¸c lo¹i giÊy tê cÇn thiÕt cho viÖc gi¶i quyÕt mét yªu cÇu cña tæ chøc hay cña c«ng d©n nh»m x©y dùng mét quan hÖ ph¸p lý râ rµng.

Nhµ n­íc ®­îc quyÒn quy ®Þnh c¸c lo¹i giÊy tê ®­îc xem lµ hîp lÖ cã thÓ dïng ®Ó gi¶i quyÕt c«ng viÖc.

Thñ tôc v¨n th­ kh¸ tØ mØ phøc t¹p vµ tÝnh chÊt cña thñ tôc nµy tuú thuéc vµo c«ng viÖc cÇn gi¶i quyÕt. V× thÕ c¶i c¸ch thñ tôc hµnh chÝnh cã ý nghÜa lµ trong mäi tr­êng hîp ®Òu gi¶m bít giÊy tê, c«ng v¨n

Tõ tr­íc ®Õn nay c«ng t¸c v¨n th­ ch­a ®­îc quan t©m ®óng møc , trªn thùc tÕ ký sai giÊy tê còng lµ vi ph¹m thÈm quyÒn vi ph¹m thñ tôc v¨n th­. còng cã tr­êng hîp c¬ quan chøc n¨ng ®ßi hái nh÷ng giÊy tê v« lý kh«ng gióp Ých g× cho gi¶i quyÕt c¸c , t¹o ra phiÒn hµ cho ng­êi d©n vµ tæ chøc.

Kh¾c phôc t×nh tr¹ng trªn cÇn ph¶i cã mét quan niÖm ®óng ®¾n vÒ thñ tôc v¨n th­. Thñ tôc v¨n th­ lµ thñ tôc hµnh chÝnh h×nh thµnh trong qu¸ tr×nh gi¶i quyÕt c«ng viÖc trªn thùc tÕ.

Câu 5: TTHC theo đối tượng QLNN được xác định như thế nào trên thực tế?

Thñ tôc hµnh chÝnh ®­îc x¸c ®Þnh cho tõng lÜnh vùc qu¶n lý nhµ n­íc vµ ®­îc ph©n chia theo c¬ cÊu chøc n¨ng cña bé m¸y qu¶n lý hiÖn hµnh. VÝ dô: Thñ tôc tr­íc b¹, thñ tôc ®¨ng ký kinh doanh, thñ tôc xuÊt nhËp khÈu...gióp cho x¸c ®Þnh ®­îc tÝnh ®Æc thï cña tõng lÜnh vùc qu¶n lý lµm c¬ së x©y dùng nh÷ng thñ tôc hµnh chÝnh cÇn thiÕt, thÝch hîp nh»m qu¶n lý tèt theo môc tiªu qu¶n lý.

VÝ dô thñ tôc hµnh chÝnh cña lÜnh vùc tµi chÝnh tiÒn tÖ cã ®Æc ®iÓm lµ ph¶i chÆt chÏ, cô thÓ chi tiÕt. SÏ kh«ng lµm ®­îc c«ng t¸c kÕ to¸n nÕu kh«ng biÕt râ tØ mØ vÒ kÕ to¸n do nhµ n­íc quy ®Þnh. Trong khi ®ã thñ tôc vÒ kh¸m ch÷a bÖnh ph¶i ®¬n gi¶n thuËn tiÖn...

Trong thêi gian qua do kh«ng chó ý tíi ®Æc ®iÓm cña tõng lo¹i thñ tôc hµnh chÝnh , v× vËy nhiÒu thñ tôc hµnh chÝnh kh«ng hîp lý ®· ®­îc ban hµnh. V× thÕ c«ng viÖc cÇn ®Õn sù gi¶i quyÕt cña c¬ quan nhµ n­íc vÉn kh«ng ®­îc ®¸p øng. Cã n¬i ®· bá qua c¸c thñ tôc cÇn thiÕt, lîi dông s¬ hë cña ph¸p luËt ®Ó gi¶i quyÕt c«ng viÖc theo ý muèn c¸ nh©n g©y hËu qu¶ nghiªm träng, lµm thÊt tho¸t tµi s¶n nhµ n­íc, g©y nhòng nhiÔu cho d©n...

Hoặc vì nhiều thủ tục bất hợp lý mà 1 số dự án đầu tư nước ngoài vào Việt Nam bị chậm trễ, thậm chí không triển khai được.

Câu 6: Hãy phân tích các quan điểm chỉ đạo xây dựng TTHC và những thuận lợi, khó khăn trong quá trình thực hiện nhiệm vụ CC.TTHC?

a/- Phân tích các quan điểm chỉ đạo xây dựng TTHC:

Có 4 nguyên tắc để xây dựng TTHC, 4 nguyên tắc này đặt ra 3 yêu cầu:

- Chỉ có CQNN có thẩm quyền (theo PL qui định) mới được ban hành.

- TTHC được ban hành thuộc bất cứ ngành nào cũng phải bảo đảm không trái luật, không mâu thuẫn với văn bản của CQNN cấp trên.

- Phải thực hiện đúng trình tự với những phương tiện biện pháp và hình thức được pháp luật cho phép.

Nguyên tắc 1: Thực hiện đúng PL, tăng cường pháp chế nh»m t¹o ®­îc c«ng cô qu¶n lý h÷u hiÖu cho bé m¸y NN. ChØ nh÷ng c¬ quan HCNN cã thÈm quyÒn míi ®­îc ban hµnh TTHC vµ thñ tôc ph¶i theo qui định của ph¸p luËt. Nguyên tắc này đßi hái c¸c c¬ quan vµ c¸ nh©n khi ban hµnh thñ tôc ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc ph¸p luËt vÒ thÈm quyÒn vµ tÝnh hîp ph¸p cña thñ tôc.

Trước khi ban hành NQ38/NQ – CP ngày 4/5/1994: TTHC được ban hành 1 cách tùy tiện, không thống nhất, mỗi nơi giải quyết công việc theo những cách khác nhau do tự mình đặt ra. Sau khi có NQ38: Qui định thẩm quyền ban hành TTHC (Chính phủ, thủ tướng CP, bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ, thủ trưởng cơ quan thuộc chính phủ). Ra đời Luật Ban hành văn bản QPPL (1996) sửa đổi bổ sung 2002 đưa hoạt động ban hành TTHC vào quy cũ hơn. Luật xác định những vấn đề sau: thẩm quyền ban hành, hình thức tên gọi: văn bản.

Kết quả là bước đầu khắc phục việc tự đặt ra các TTHC 1 cách tràn lan. Bãi bõ những TTHC thừa, sai qui định gây khó khăn, cản trở trong việc thực hiện quyền & nghĩa vụ của công dân, tổ chức.

TTHC buộc bất kỳ ngành nào cũng không được trái với qui định PL hoặc mâu thuẫn với văn bản của CQNN cấp trên.

TTHC phải thực hiện đúng trình tự, đúng phương tiện, biện pháp hình thức mà pháp luật cho phép. TTHC ban hành theo đúng qui định. Ví dụ ban hành VB lập qui thông qua 7 bước, quyết định hành chính 4 bước. Để thực hiện tốt yêu cầu này phải rà soát, bãi bỏ những những TTHC không đúng thẩm quyền. Khắc phục tình trạng chậm bãi bỏ các TTHC gây khó khăn, cản trở việc thực hiện quyền và nghĩa vụ của công dân = cách phân định rõ ràng hơn thẩm quyền quản lý của các chủ thể.

Nguyên tắc 2: Phï hîp víi thùc tÕ vµ nhu cÇu kh¸ch quan cña sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Êt n­íc. Thñ tôc ph¶i ®­îc x©y dùng trªn c¬ së nhËn thøc ®Çy ®ñ yêu cầu kh¸ch quan cña sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. Trong t×nh h×nh míi cïng víi viÖc x©y dùng c¸c thñ tôc míi cÇn kÞp thêi thay ®æi, b·i bá c¸c thñ tôc ®· lçi thêi ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn tèt cho c¸c ho¹t ®éng cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ph¸t triÓn ®óng h­íng.

Thực tế là nhu cầu của người dân, tổ chức hiện tại và những nhu cầu ở họ mang được giải quyết thông qua TTHC. Khách quan là TTHC phải phù hợp với xu thế vận động tự nhiên của nhân loại. Điều kiện thực tại và tình hình đất nước đang diễn ra các xu hướng: thời kỳ đẩy mạnh CNH-HĐH đất nước, đẩy mạnh dân chủ trong đời sống XH, sự phát triển nền kinh tế nhiều thành phần, vận động theo cơ chế thị trường có sự quản lý của NN định hướng XHCN, hội nhập mở cửa. Cần phải sửa đổi, bãi bỏ TTHC lạc hậu, kìm hãm sự phát triển để thu hút nguồn nhân lực cho sự phát triển kinh tế xã hội.

Nguyên tắc 3: §¬n gi¶n dÏ hiÓu, thuËn tiện, tiết kiệm, hiệu quả cho viÖc thùc hiÖn. Ph¶n ¸nh yªu cÇu vµ nguyÖn väng bøc xóc cña nh©n d©n, xuÊt ph¸t tõ b¶n chÊt cña NN ta lµ nhµ n­íc cña d©n, do d©n, v× d©n. Nh÷ng thñ tôc r­êm rµ , phøc t¹p võa lµm cho c¸n bé, nh©n d©n khã hiÓu, khã chÊp hµnh võa t¹o ®iÒu kiÖn cho bÖnh quan liªu, cöa quyÒn ph¸t triÓn. Thñ tôc ®¬n gi¶n cho phÐp tiÕt kiÖm c«ng søc , tiÒn cña, h¹n chÕ viÖc lîi dông chøc quyÒn. TTHC dễ hiểu: phù hợp với mọi tầng lớp ND, từ đó dễ đưa vào cuộc sống. Thủ tôc khi ban hµnh cã sù gi¶i thÝch cô thÓ , râ rµng vÒ néi dung cña thñ tôc vµ ph¹m vi ¸p dông cña nã . Tr¸nh t×nh tr¹ng TTHC sau khi ban hµnh kh«ng cã ®iÒu kiÖn ®Î thùc thi do kh«ng hiÓu ®­îc thñ tôc mét c¸ch râ rµng hoÆc do c¸c yªu cÇu ®Æt ra kh«ng phï hîp víi thùc tÕ.

Để đảm bảo nguyên tắc này cần chú ý: vạch ra 1 qui trình TT đơn giản, ngắn gọn; xây dựng những hành vi cần phải thực hiện; xác định cơ quan có thẩm quyền giải quyết lần đầu và lần kế tiếp.

Trên thực tế hiện nay, CCHC đã thực hiện được việc qui định thống nhất TTHC trên cả nước, mẫu hóa các loại VB, công khai hóa các loại TTHC, phí lệ phí.

Nguyên tắc 4: Cã tÝnh hÖ thèng chÆt chÏ. Xuất phát của nguyên tắc này từ yêu cầu của tính thống nhất của HTPL và tính thống nhất của BMNN. TTHC cña mét lÜnh vùc kh«ng ®­îc m©u thuÉn víi nhau vµ víi c¸c lÜnh vùc cã liªn quan. NÕu cã m©u thuÉn víi nhau th× sÏ g©y ra sù hçn lo¹n, kh«ng kiÓm so¸t ®­îc, tuú tiÖn trong qu¸ tr×nh gi¶i quyÕt c«ng viÖc

Nh­ vËy nh÷ng nguyªn t¾c trªn cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi nhau trong tõng tr­êng hîp cô thÓ khi vËn dông chóng ®Ó x©y dùng thñ tôc hµnh chÝnh cÇn tÝnh ®Õn c¸c yªu cÇu thùc tÕ ®Ó nhÊn m¹nh mét nguyªn t¾c nµo ®ã nh»m t¹o ®­îc nh÷ng thñ tôc h÷u hiÖu.

b/- Những thuận lợi, khó khăn trong quá trình thực hiện nhiệm vụ CC.TTHC

ThuËn lîi: Chóng ta ®· x¸c ®Þnh ®­îc c¶i c¸ch thñ tôc hµnh chÝnh lµ kh©u ®ét ph¸ ®Çu tiªn cña c¶i c¸ch nÒn hµnh chÝnh.ViÖc c¶i c¸ch thñ tôc hµnh chÝnh ®· ®­îc quy ®Þnh cô thÓ trong c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt ®Æc biÖt lµ nghÞ quyÕt 38/CP cña chÝnh phñ ®· buéc mäi cÊp mäi ngµnh ph¶i quan t©m thùc hiÖn. B­íc ®Çu ®· t¹o c¬ së cho viÖc thùc hiÖn c¶i c¸ch thñ tôc hµnh chÝnh ®· lµm thÝ ®iÓm ë mét sè ®Þa ph­¬ng vµ b­íc ®Çu ®· thu ®­îc kÕt qu¶.

Khã kh¨n: Mét sè c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n­íc vÉn ch­a chó träng tíi viÖc thùc hiÖn c¶i c¸ch thñ tôc hµnh chÝnh ë c¬ quan m×nh, cßn g©y nh÷ng khã kh¨n phiÒn hµ cho ng­êi d©n khi gi¶i quyÕt c«ng viÖc. BÖnh quan liªu giÊy tê cöa quyÒn vÉn cßn tån t¹i ë nhiÒu c¬ quan. ViÖc quy ®Þnh chÕ ®é c«ng vô cho c¸n bé c«ng chøc vÉn ch­a ®­îc râ rµng, c¸c c¬ quan vÉn tù tiÖn ban hµnh thñ tôc mµ kh«ng cã thÈm quyÒn ban hµnh. C¸c thñ tôc hµnh chÝnh cßn chång chÐo ch­a theo mét mèi thèng nhÊt, g©y cho ng­êi thùc hiÖn kh«ng biÕt thùc hiÖn thñ tôc nµo lµ ®óng.

Câu 7: Hãy nêu và phân tích các nguyên tắc xây dựng và thực hiện TTHC? Liên hệ thực tế để chứng minh việc xây dựng và thực hiện TTHC có quan hệ chặt chẽ với nhau và hiện nay còn nhiều điểm chưa thực hiện được?

a/- Nguyên tắc xây dựng và thực hiện TTHC:

* Nguyên tắc xây dựng:

Nguyên tắc 1: Thực hiện đúng PL, tăng cường pháp chế nh»m t¹o ®­îc c«ng cô qu¶n lý h÷u hiÖu cho bé m¸y NN. ChØ nh÷ng c¬ quan HCNN cã thÈm quyÒn míi ®­îc ban hµnh TTHC vµ thñ tôc ph¶i theo qui định của ph¸p luËt. Nguyên tắc này đßi hái c¸c c¬ quan vµ c¸ nh©n khi ban hµnh thñ tôc ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc ph¸p luËt vÒ thÈm quyÒn vµ tÝnh hîp ph¸p cña thñ tôc.

Trước khi ban hành NQ38/NQ – CP ngày 4/5/1994: TTHC được ban hành 1 cách tùy tiện, không thống nhất, mỗi nơi giải quyết công việc theo những cách khác nhau do tự mình đặt ra. Sau khi có NQ38: Qui định thẩm quyền ban hành TTHC (Chính phủ, thủ tướng CP, bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ, thủ trưởng cơ quan thuộc chính phủ). Ra đời Luật Ban hành văn bản QPPL (1996) sửa đổi bổ sung 2002 đưa hoạt động ban hành TTHC vào quy cũ hơn. Luật xác định những vấn đề sau: thẩm quyền ban hành, hình thức tên gọi: văn bản.

Kết quả là bước đầu khắc phục việc tự đặt ra các TTHC 1 cách tràn lan. Bãi bõ những TTHC thừa, sai qui định gây khó khăn, cản trở trong việc thực hiện quyền & nghĩa vụ của công dân, tổ chức.

TTHC buộc bất kỳ ngành nào cũng không được trái với qui định PL hoặc mâu thuẫn với văn bản của CQNN cấp trên.

TTHC phải thực hiện đúng trình tự, đúng phương tiện, biện pháp hình thức mà pháp luật cho phép. TTHC ban hành theo đúng qui định. Ví dụ ban hành VB lập qui thông qua 7 bước, quyết định hành chính 4 bước. Để thực hiện tốt yêu cầu này phải rà soát, bãi bỏ những những TTHC không đúng thẩm quyền. Khắc phục tình trạng chậm bãi bỏ các TTHC gây khó khăn, cản trở việc thực hiện quyền và nghĩa vụ của công dân = cách phân định rõ ràng hơn thẩm quyền quản lý của các chủ thể.

Nguyên tắc 2: Phï hîp víi thùc tÕ vµ nhu cÇu kh¸ch quan cña sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Êt n­íc. Thñ tôc ph¶i ®­îc x©y dùng trªn c¬ së nhËn thøc ®Çy ®ñ yêu cầu kh¸ch quan cña sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. Trong t×nh h×nh míi cïng víi viÖc x©y dùng c¸c thñ tôc míi cÇn kÞp thêi thay ®æi, b·i bá c¸c thñ tôc ®· lçi thêi ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn tèt cho c¸c ho¹t ®éng cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ph¸t triÓn ®óng h­íng.

Thực tế là nhu cầu của người dân, tổ chức hiện tại và những nhu cầu ở họ mang được giải quyết thông qua TTHC. Khách quan là TTHC phải phù hợp với xu thế vận động tự nhiên của nhân loại. Điều kiện thực tại và tình hình đất nước đang diễn ra các xu hướng: thời kỳ đẩy mạnh CNH-HĐH đất nước, đẩy mạnh dân chủ trong đời sống XH, sự phát triển nền kinh tế nhiều thành phần, vận động theo cơ chế thị trường có sự quản lý của NN định hướng XHCN, hội nhập mở cửa. Cần phải sửa đổi, bãi bỏ TTHC lạc hậu, kìm hãm sự phát triển để thu hút nguồn nhân lực cho sự phát triển kinh tế xã hội.

Nguyên tắc 3: §¬n gi¶n dÏ hiÓu, thuËn tiện, tiết kiệm, hiệu quả cho viÖc thùc hiÖn. Ph¶n ¸nh yªu cÇu vµ nguyÖn väng bøc xóc cña nh©n d©n, xuÊt ph¸t tõ b¶n chÊt cña NN ta lµ nhµ n­íc cña d©n, do d©n, v× d©n. Nh÷ng thñ tôc r­êm rµ , phøc t¹p võa lµm cho c¸n bé, nh©n d©n khã hiÓu, khã chÊp hµnh võa t¹o ®iÒu kiÖn cho bÖnh quan liªu, cöa quyÒn ph¸t triÓn. Thñ tôc ®¬n gi¶n cho phÐp tiÕt kiÖm c«ng søc , tiÒn cña, h¹n chÕ viÖc lîi dông chøc quyÒn. TTHC dễ hiểu: phù hợp với mọi tầng lớp ND, từ đó dễ đưa vào cuộc sống. Thủ tôc khi ban hµnh cã sù gi¶i thÝch cô thÓ , râ rµng vÒ néi dung cña thñ tôc vµ ph¹m vi ¸p dông cña nã . Tr¸nh t×nh tr¹ng TTHC sau khi ban hµnh kh«ng cã ®iÒu kiÖn ®Î thùc thi do kh«ng hiÓu ®­îc thñ tôc mét c¸ch râ rµng hoÆc do c¸c yªu cÇu ®Æt ra kh«ng phï hîp víi thùc tÕ.

Để đảm bảo nguyên tắc này cần chú ý: vạch ra 1 qui trình TT đơn giản, ngắn gọn; xây dựng những hành vi cần phải thực hiện; xác định cơ quan có thẩm quyền giải quyết lần đầu và lần kế tiếp.

Trên thực tế hiện nay, CCHC đã thực hiện được việc qui định thống nhất TTHC trên cả nước, mẫu hóa các loại VB, công khai hóa các loại TTHC, phí lệ phí.

Nguyên tắc 4: Cã tÝnh hÖ thèng chÆt chÏ. Xuất phát của nguyên tắc này từ yêu cầu của tính thống nhất của HTPL và tính thống nhất của BMNN. TTHC cña mét lÜnh vùc kh«ng ®­îc m©u thuÉn víi nhau vµ víi c¸c lÜnh vùc cã liªn quan. NÕu cã m©u thuÉn víi nhau th× sÏ g©y ra sù hçn lo¹n, kh«ng kiÓm so¸t ®­îc, tuú tiÖn trong qu¸ tr×nh gi¶i quyÕt c«ng viÖc

* Nguyên tắc thực hiện TTHC:

Tr­íc hÕt khi thùc hÞªn thñ tôc hµnh chÝnh ph¶i ®¶m b¶o tÝnh chÝnh x¸c , c«ng minh. c¬ quan tiÕn hµnh thñ tôc ph¶i cã ®ñ tµi liÖu chøng cø thÈm quyÒn, ViÖc gi¶i tr×nh, cung cÊp th«ng tin , ¸p dông c¸c biÖn ph¸p cÇn thiÕt cho tõng c«ng viÖc ph¶i ®­îc quyÕt ®Þnh mét c¸ch chÆt chÏ.

Chỉ có CQNN có thẩm quyền do PL qui định mới được thực hiện TTHC & phải thực hiện đúng trình tự với những phương tiện & hình thức được PL qui định.

Khi gi¶i quyÕt c¸c thñ tôc hµnh chÝnh, c¸c bªn tham gia ®Òu b×nh ®¼ng tr­íc ph¸p luËt. C¸c c¬ quan nhµ n­íc ph¶i quan t©m tíi quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c«ng d©n vµ tæ chøc khi ®Ò nghÞ cña hä cã ®iÒu kiÖn do luËt ®Þnh, c¸c c¬ quan cã thÈm quyÒn cÇn ph¶i gi¶i quyÕt nhanh chãng vµ gän c¸c yªu cÇu cña d©n vµ cña c¸c tæ chøc ®ång thêi ph¶i t¨ng c­êng chÆt chÏ sù qu¶n lý cña c¸c c¬ quan nhµ n­íc cÊp trªn ®Ó tr¸nh s¬ hë vµ lîi dông thñ tôc hµnh chÝnh g©y phiÒn hµ cho d©n. Tr¸nh t×nh tr¹ng yªu cÇu cña d©n göi ®Õn c¬ quan nhµ n­íc kh«ng ®­îc gi¶i quyÕt kÞp thêi, mÆc dï thñ tôc ®Çy ®ñ chÝnh x¸c. §ång thêi kh«ng nªn ®­a ra c¸c quyÕt ®Þnh chung chung, s¬ hë v× nã sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho mét sè c¸n bé lîi dông khi lµm viÖc víi d©n cè t×nh d©y d­a kh«ng tho¶ ®¸ng vµ kÞp thêi cña d©n.

TTHC phải được thực hiện công khai.

b/- Liên hệ thực tế để chứng minh việc xây dựng và thực hiện TTHC có quan hệ chặt chẽ với nhau và hiện nay còn nhiều điểm chưa thực hiện được:

Nh­ vËy nguyªn t¾c xây dựng và nguyên tắc thực hiện TTHC cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi nhau trong tõng tr­êng hîp cô thÓ. Để cho 1 TTHC được thực hiện khả thi thì đòi quá trình xây dựng TTHC phải đảm bảo đầy đủ các nguyên tắc trên. Khi vËn dông chóng ®Ó thực hiện thñ tôc hµnh chÝnh cÇn tÝnh ®Õn c¸c yªu cÇu thùc tÕ.

VD: trước đây hầu hết các CQHC các cấp qui định lịch tiếp dân, giải quyết công việc của dân theo ngày trong tuần. Chẳng hạn thứ 2 buổi sáng nhận các loại giấy tờ hồ sơ về nhà đất; thứ tư buổi sáng nhận các loại giấy tờ, hồ sơ về cấp phép xây dựng… Khi áp dụng vào thực tế, rõ ràng gây khó dễ cho người dân. Kinh tế phát triển sôi động, ai cũng bận rộn nhiều việc, còn tâm trí đâu để nhớ ngày nào tiếp nhận hồ sơ nào liên quan đến việc của mình.

Câu 8: Các CQNN có nghĩa vụ như thế nào trong thực hiện TTHC? Yếu tố nào bảo đảm cho việc CC.TTHC hiệu quả? Vì sao nói CB có vai trò quyết định trong CC.TTHC?

Nghĩa vụ của các CQNN:

c c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n­íc ®Ò ra c¸c thñ tôc ®Ó gi¶i quyÕt c«ng viÖc trªn nguyªn t¾c phï hîp víi chøc n¨ng qu¶n lý ®­îc giao vµ theo thÈm quyÒn do luËt quy ®Þnh. §ång thêi c¸c c¬ quan nhµ n­íc còng cã nghÜa vô trong viÖc thùc hiÖn c¸c thñ tôc ®· ban bè.

Cã quy ®Þnh râ rµng vÒ chÕ ®é c«ng vô. ->Thñ tôc hµnh chÝnh liªn quan ®Õn thÓ chÕ hµnh chÝnh nhµ n­íc , qu¶n lý , tæ chøc bé m¸y,chÕ ®é c«ng vô , quy chÕ lµm viÖc vµ phèi hîp gi÷a c¸c c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n­íc , nhiÖm vô cña c¸c c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n­íc trong viÖc thùc hiÖn thñ tôc hµnh chÝnh tr­íc hÕt biÓu hiÖn ë chç c¸c c¬ quan cÇn ph¶i quy ®Þnh mét c¸ch cô thÓ vµ hîp lý c¬ chÕ qu¶n lý cña c¸c c¬ quan. CÇn ph¶i mét chÕ ®é c«ng vô vµ quy chÕ lµm viÖc râ rµng ®Ó tr¸nh t×nh tr¹ng v« tr¸ch nhiÖm, gi¶m bít phiÒn hµ trong qu¸ tr×nh gi¶i quyÕt c«ng viÖc

C«ng khai ho¸ c¸c thñ tôc hµnh chÝnh d­íi c¸c h×nh thøc thÝch hîp :®Ó mäi ng­êi d©n biÕt vµ thùc hiÖn lµ yªu cÇu c¬ b¶n cña c¶i c¸ch hµnh chÝnh.

Th­êng xuyªn tiÕn hµnh rµ so¸t c¸c thñ tôc hµnh chÝnh liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan mµ nªu trong c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt cña c¸c c¬ quan cã thÈm quyÒn.

Cã sù ph©n c«ng tr¸ch nhiÖm râ rµng vµ sù hîp t¸c chÆt chÏ trong qu¸ tr×nh gi¶i quyÕt c¸c thñ tôc hµnh chÝnh.

Cã c¸n bé ®ñ tr×nh ®é nghiÖp vô ®Ó thùc thi c«ng vô.

Thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c giai ®o¹n trong gi¶i quyÕt c¸c viÖc cô thÓ.

b/- Yếu tố bảo đảm cho việc CC.TTHC hiệu quả: con người. Vì:

Mỗi hiện tượng phát sinh trong đời sống hàng ngày đều có sự tham gia giải quyết của con người cụ thể, mà những con người này lại bị chi phối bởi nhiều mối quan hệ, họ hàng thân quen và cả tiền bạc…

Nếu cán bộ CC có nhận thức hạn chế, trình độ chuyên môn và phẩm chất đạo đức kém sẽ dễ dàng trở nên tiêu cực, quan liêu, tham nhũng, hách dịch, gây phiền hà cho nhân dân.

Kể cả người dân, môt khi không rõ, không nhận thức đúng và đầy đủ sẽ gây cản trở trong quá trình giải quyết công việc.

Câu 9: Nguyên tắc nào đang được áp dụng trong CC.TTHC hiện nay ở nước ta? Các nguyên tắc đó được vận dụng như thế nào trong các CQNN?

* Nguyên tắc xây dựng:

Nguyên tắc 1: Thực hiện đúng PL, tăng cường pháp chế nh»m t¹o ®­îc c«ng cô qu¶n lý h÷u hiÖu cho bé m¸y NN. ChØ nh÷ng c¬ quan HCNN cã thÈm quyÒn míi ®­îc ban hµnh TTHC vµ thñ tôc ph¶i theo qui định của ph¸p luËt. Nguyên tắc này đßi hái c¸c c¬ quan vµ c¸ nh©n khi ban hµnh thñ tôc ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc ph¸p luËt vÒ thÈm quyÒn vµ tÝnh hîp ph¸p cña thñ tôc.

Trước khi ban hành NQ38/NQ – CP ngày 4/5/1994: TTHC được ban hành 1 cách tùy tiện, không thống nhất, mỗi nơi giải quyết công việc theo những cách khác nhau do tự mình đặt ra. Sau khi có NQ38: Qui định thẩm quyền ban hành TTHC (Chính phủ, thủ tướng CP, bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ, thủ trưởng cơ quan thuộc chính phủ). Ra đời Luật Ban hành văn bản QPPL (1996) sửa đổi bổ sung 2002 đưa hoạt động ban hành TTHC vào quy cũ hơn. Luật xác định những vấn đề sau: thẩm quyền ban hành, hình thức tên gọi: văn bản.

Kết quả là bước đầu khắc phục việc tự đặt ra các TTHC 1 cách tràn lan. Bãi bõ những TTHC thừa, sai qui định gây khó khăn, cản trở trong việc thực hiện quyền & nghĩa vụ của công dân, tổ chức.

TTHC buộc bất kỳ ngành nào cũng không được trái với qui định PL hoặc mâu thuẫn với văn bản của CQNN cấp trên.

TTHC phải thực hiện đúng trình tự, đúng phương tiện, biện pháp hình thức mà pháp luật cho phép. TTHC ban hành theo đúng qui định. Ví dụ ban hành VB lập qui thông qua 7 bước, quyết định hành chính 4 bước. Để thực hiện tốt yêu cầu này phải rà soát, bãi bỏ những những TTHC không đúng thẩm quyền. Khắc phục tình trạng chậm bãi bỏ các TTHC gây khó khăn, cản trở việc thực hiện quyền và nghĩa vụ của công dân = cách phân định rõ ràng hơn thẩm quyền quản lý của các chủ thể.

Nguyên tắc 2: Phï hîp víi thùc tÕ vµ nhu cÇu kh¸ch quan cña sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Êt n­íc. Thñ tôc ph¶i ®­îc x©y dùng trªn c¬ së nhËn thøc ®Çy ®ñ yêu cầu kh¸ch quan cña sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. Trong t×nh h×nh míi cïng víi viÖc x©y dùng c¸c thñ tôc míi cÇn kÞp thêi thay ®æi, b·i bá c¸c thñ tôc ®· lçi thêi ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn tèt cho c¸c ho¹t ®éng cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ph¸t triÓn ®óng h­íng.

Thực tế là nhu cầu của người dân, tổ chức hiện tại và những nhu cầu ở họ mang được giải quyết thông qua TTHC. Khách quan là TTHC phải phù hợp với xu thế vận động tự nhiên của nhân loại. Điều kiện thực tại và tình hình đất nước đang diễn ra các xu hướng: thời kỳ đẩy mạnh CNH-HĐH đất nước, đẩy mạnh dân chủ trong đời sống XH, sự phát triển nền kinh tế nhiều thành phần, vận động theo cơ chế thị trường có sự quản lý của NN định hướng XHCN, hội nhập mở cửa. Cần phải sửa đổi, bãi bỏ TTHC lạc hậu, kìm hãm sự phát triển để thu hút nguồn nhân lực cho sự phát triển kinh tế xã hội.

Nguyên tắc 3: §¬n gi¶n dÏ hiÓu, thuËn tiện, tiết kiệm, hiệu quả cho viÖc thùc hiÖn. Ph¶n ¸nh yªu cÇu vµ nguyÖn väng bøc xóc cña nh©n d©n, xuÊt ph¸t tõ b¶n chÊt cña NN ta lµ nhµ n­íc cña d©n, do d©n, v× d©n. Nh÷ng thñ tôc r­êm rµ , phøc t¹p võa lµm cho c¸n bé, nh©n d©n khã hiÓu, khã chÊp hµnh võa t¹o ®iÒu kiÖn cho bÖnh quan liªu, cöa quyÒn ph¸t triÓn. Thñ tôc ®¬n gi¶n cho phÐp tiÕt kiÖm c«ng søc , tiÒn cña, h¹n chÕ viÖc lîi dông chøc quyÒn. TTHC dễ hiểu: phù hợp với mọi tầng lớp ND, từ đó dễ đưa vào cuộc sống. Thủ tôc khi ban hµnh cã sù gi¶i thÝch cô thÓ , râ rµng vÒ néi dung cña thñ tôc vµ ph¹m vi ¸p dông cña nã . Tr¸nh t×nh tr¹ng TTHC sau khi ban hµnh kh«ng cã ®iÒu kiÖn ®Î thùc thi do kh«ng hiÓu ®­îc thñ tôc mét c¸ch râ rµng hoÆc do c¸c yªu cÇu ®Æt ra kh«ng phï hîp víi thùc tÕ.

Để đảm bảo nguyên tắc này cần chú ý: vạch ra 1 qui trình TT đơn giản, ngắn gọn; xây dựng những hành vi cần phải thực hiện; xác định cơ quan có thẩm quyền giải quyết lần đầu và lần kế tiếp.

Trên thực tế hiện nay, CCHC đã thực hiện được việc qui định thống nhất TTHC trên cả nước, mẫu hóa các loại VB, công khai hóa các loại TTHC, phí lệ phí.

Nguyên tắc 4: Cã tÝnh hÖ thèng chÆt chÏ. Xuất phát của nguyên tắc này từ yêu cầu của tính thống nhất của HTPL và tính thống nhất của BMNN. TTHC cña mét lÜnh vùc kh«ng ®­îc m©u thuÉn víi nhau vµ víi c¸c lÜnh vùc cã liªn quan. NÕu cã m©u thuÉn víi nhau th× sÏ g©y ra sù hçn lo¹n, kh«ng kiÓm so¸t ®­îc, tuú tiÖn trong qu¸ tr×nh gi¶i quyÕt c«ng viÖc

Câu 10: Nội dung nghị quyết 38CP ngày 4/5/1994 của CP về CC một bước TTHC gồm những vấn đề cơ bản gì? Nêu ý nghĩa và tác dụng của nghị quyết này trong chỉ đạo CCTTHC trong giai đoạn qua?

Một là, tổ chức việc soát xét lại các TTHC:

- Soát xét lại các thủ tục giữa các CQNN với nhau, soát xét quan hệ làm việc giữa các chức danh trong hệ thống CQNN. VD: quan hệ Thủ tướng & Phó thủ tướng, Bộ trưởng và chủ tịch UBND tỉnh-TP trực thuộc trung ương…

o Soát xét lại công việc cụ thể của các CQNN, thẩm quyền trong giải quyết công việc trước khi ra quyết định.

o Soát xét lại việc hội họp của CQHC.

- Rà soát lại TTHC trong mối quan hệ giữa NN với công dân và tổ chức. NQ38 đề cập 7 lĩnh vực bức xúc.

o Tập trung CCHC trong lĩnh vực tác động trực tiếp đến đời sống và sản xuất kinh doanh của NN đang có nhiều vướng mắc & tiêu cực như: thủ tục cấp giấy phép xuất khẩu, nhập khẩu, đầu tư, xây dựng, sửa chữa nhà cửa, cấp đất; đăng ký kinh doanh, hành nghề; sở hữu và sử dụng phương tiện giao thông; hộ khẩu; xuất cảnh, nhập cảnh; trước bạ mua bán chuyển nhượng các loại tài sản; cho vay vốn; công chứng; thanh tra doanh nghiệp.

o Soát xét việc tiếp công dân & giải quyết công việc.

- Sau khi soát xét phải tổ chức phân tích, đánh giá, phân loại: loại phải bãi bỏ, loại phải sửa đổi (đối với những qui định không hợp lý), loại phải hợp pháp hóa, loại phải cần hợp nhất thành 01 văn bản, loại cần giữ nguyên.

Hai là, lập lại trật tự trong việc ban hành TTHC, phí và lệ phí : thẩm quyền ban hành TTHC tập trung vào Chính phủ & Các Bộ, chỉ giao cho chính quyền cấp tỉnh – TP trực thuộc TW được ban hành 1 số TTHC mang tính đặc thù của địa phương theo sự ủy nhiệm của Chính phủ & các Bộ.

Ý nghĩa, tác dụng:

NQ38 đã qui định những vấn đề mang tính đột phá trong CC.TTHC.

Qua thời gian thực hiện NQ, TTHC bước đầu được cải cách theo hướng phục vụ NN vì sự thuận tiện của NN.

Trong mối quan hệ giữa DN với CQNN: NN đặt niềm tin về sự làm ăn chân chính của công dân & đội ngũ doanh nghiệp. nâng cao ý thức tự chịu trách nhiệm trước PL của công dân và DN về công việc làm ăn của mình.

Qua CC.TTHC, chúng ta đã tìm ra được những chỗ yếu kém trong cơ chế vận hành của BMNN, phát hiện những bất hợp lý không chỉ ở khâu ban hành, thực hiện mà cả ở cơ cấu tổ chức và cơ chế vận hành của bộ máy. Để từ đó giúp ta điều chỉnh, bổ sung, thay đổi kịp thời, phù hợp với yêu cầu thực tế.

Góp phần giải quyết bức xúc trong mối quan hệ giữa CQNN với người dân, giúp người dân đảm bảo được thực hiện quyền & lợi ích hợp pháp của mình, lấy lại niềm tin của ND đối với Nhà nước.

Câu 14:Phân tích đặc điểm, ý nghĩa và cho ví dụ minh họa về TTHC nội bộ?

Thủ tục hành chính nội bộ là thủ tục thực hiện các công việc nội bộ trong cơ quan, công sở nhà nước. Nó bao gồm các thủ tục quan hệ lãnh đạo, kiểm tra của cơ quan nhà nước cấp trên với cấp dưới, quan hệ hợp tác, phối hợp giữa các cơ quan nhà nước cùng cấp, ngang cấp, ngang quyền như:

+ Thủ tục ban hành quyết định chỉ đạo.

+ Thủ tục ban hành quyết định quy phạm.

+ Thủ tục ban hành quyết định cá biệt, cụ thể.

+ Thủ tục lập và tổ chức và thi tuyển, bổ nhiệm cán bộ, công chức nhà nước.

+ Thủ tục khen thưởng và kỷ luật.

Hiện nay, đây là vấn đề còn qui định lỏng lẽo, trong CQNN nhiều TTHC còn chưa được thực thi nghiêm túc. Bên cạnh đó, còn nhiều thủ tục rườm rà, không có trật tự, thậm chí sai các nguyên tắc của quan hệ hành chính. Các quan hệ chưa được xác định rõ ràng là nguyên nhân làm cho công việc nhiều khi không được giải quyết kịp thời, thậm chí khá tùy tiện. TTHC nội bộ không đơn thuần là công việc nội bộ của các CQ mà là thủ tục thuộc mối liên hệ trong các CQ của BM.QLNN trong quá trình giải quyết công việc. loại thủ tục này có liên quan đến hoạt động mọi mặt đời sống KT-XH của đất nước. do đó nó có ý nghĩa hết sức quan trọng.

Câu 18: Anh ( chị) hãy lấy một ví dụ để chứng minh CC.TTHC ở nước ta hiện nay đang theo hướng phù hợp với thực tế và nhu cầu khách quan của sự phát triển kinh tế xã hội của đất nước?

Hiện nay, TTHC đang ®­îc x©y dùng trªn c¬ së nhËn thøc ®Çy ®ñ yêu cầu kh¸ch quan cña sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. Trong t×nh h×nh míi cïng víi viÖc x©y dùng c¸c thñ tôc míi chúng ta đang từng bước thực hiện việc thay ®æi, b·i bá c¸c thñ tôc lçi thêi ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn tèt cho c¸c ho¹t ®éng cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ph¸t triÓn ®óng h­íng.

Đất nước ta đang bước vào thời kỳ mới trong việc thực hiện các chủ trương của Đảng và Nhà nước. Điều kiện thực tại và tình hình đất nước đang diễn ra các xu hướng: thời kỳ đẩy mạnh CNH-HĐH đất nước, đẩy mạnh dân chủ trong đời sống XH, sự phát triển nền kinh tế nhiều thành phần, vận động theo cơ chế thị trường có sự quản lý của NN định hướng XHCN, hội nhập mở cửa. Sự ra đời của nghị quyết 38/CP ngày 4/5/1994 đã góp phần giúp cho TTHC được cải cách theo hướng phù hợp với thực tế và nhu cầu khách quan của sự phát triển kinh tế XH của đất nước.

Trong mối quan hệ giữa CQNN với công dân: TTHC được cải cách theo hướng phục vụ ND vì sự thuận tiện của ND. Trong mối quan hệ giữa doanh nghiệp với CQNN: nhiều thủ tục & nội dung kiểm soát không hợp lý đã được bãi bỏ, nâng cao ý thức tự chịu trách nhiệm trước PL của công dân và đội ngũ doanh nghiệp. Đặc biệt là đã góp phần giải quyết bức xúc trong mối quan hệ giữa CQNN với người dân, giúp người dân có quyền, lợi ích hợp pháp trên nhiều lĩnh vực như: cấp phép xây dựng, thành lập doanh nghiệp & đăng ký kinh doanh, đầu tư, xuất nhập khẩu, xuất nhập cảnh…

Ví dụ trên lĩnh vực cấp giấy phép xây dựng. Trước khi có NQ38, việc cấp GPXD có những bất cập như sau:

Do thiếu các VBPL nên các địa phương tự qui định các thủ tục về cấp phép xây dựng tạo sự phức tạp, phiền hà, nhiều sơ hở làm phát sinh tiêu cực. việc cấp GPXD phải trải qua nhiều cấp với nhiều loại giấy tờ.

Do căn cứ cấp GPXD thiếu, nhất là thiếu qui hoạch chi tiết nên dẫn đến việc giải quyết rất tùy tiện. Thẩm quyền cấp GP không thống nhất, việc kiểm tra xử lý vi phạm cấp GPXD bị buông lõng.

Sau khi có NQ38 thì đơn giản hóa các thủ tục & loại giấy tờ: hồ sơ xin phép sửa chữa cải tạo & xây dựng mới chỉ còn 3 loại giấy tờ (qui định tại thông tư 09/1999) gồm: đơn xin cấp GPXD theo mẫu, bản sao về 1 trong những giấy tờ về quyền SDĐ kèm theo trích lục bản đồ hoặc trích đo trên thực tiễn hoặc sơ đồ ranh giới lô đất. thời gian xem xét giải quyết hồ sơ xin phép không quá 30 ngày đối với nhà ở tư nhân, không quá 45 ngày đối với công trình khác.

Thẩm quyền cấp phép sửa chữa, cải tạo hoặc xây dựng mới tập trung vào 1 đầu mối là kiến trúc sư trưởng hoặc Sơ xây dựng. CP ban hành nghị định 52 về qui chế quản lý đầu tư & xây dựng thay thế nghị định 42. bộ XD & Tổng cục địa chính ban hành thông tư liên tịch 09/1999 về cấp GPXD. CP ban hành 2 nghị định mới: NĐ91 – NĐ36 thay thế những thủ tục cấp phép không còn phù hợp.

Câu 19: Trong giai đoạn hiện nay, việc CC.TTHC có ý nghĩa như thế nào trong việc nâng cao hiệu lực hiệu quả QLNN?

TTHC bảo đảm cho các qui phạm vật chất trong các QĐHC được thi hành thuận lợi. nếu bỏ qua TTHC thì trong nhiều trường hợp rất có thể làm cho VBHC bị vô hiệu hóa và đẻ ra tệ quan liêu, cửa quyền, tùy tiện. TTHC là cơ sở để 1 quyết định HC được ban hành & thi hành. TTHC bảo đảm cho việc thi hành các QĐ được thống nhất & có thể kiểm tra được tính hợp pháp, hợp lý cũng như các hệ quả do các QĐ đó tạo ra. Vì hoạt động ADPL phải tuân thủ các giai đoạn thủ tục, giai đoạn này do qui phạm điều chỉnh (4 giai đoạn).

Khi được xây dựng 1 cách khoa học & vận dụng 1 cách hợp lý thì sẽ tạo ra khả năng sáng tạo trong việc thực hiện các QĐ quản lý đã được thông qua & đem lại hiệu quả thiết thực cho việc QLHC. Vì thủ tục HC là 1 bộ phận của PL về HC nên việc xây dựng & thực hiện tốt các TTHC sẽ có ý nghĩa rất lớn đối với qui trình xây dựng & triển khai luật pháp.

TTHC có ý nghĩa như là 1 chiếc cầu nối quan trọng bắt qua quan hệ giữa NN với công dân & tổ chức. chiếc cầu này có thể tạo ra khả năng làm bền chặt các mối quan hệ, làm cho NN ta thật sự của dân, do dân, vì dân. Nhưng nếu xây dựng thiếu tính khoa học, áp dụng tùy tiện vào đời sống thì chính TTHC sẽ làm xa cách dân với NN.

TTHC trến phương diện nhất định là sự biểu hiện trình độ văn hóa của tổ chức. đây là văn hóa điều hành & nó thể hiện mức độ văn minh của 1 nền HC.

Trong mối quan hệ giữa DN với CQNN: NN đặt niềm tin về sự làm ăn chân chính của công dân & đội ngũ doanh nghiệp. Nâng cao ý thức tự chịu trách nhiệm trước PL của công dân và DN về công việc làm ăn của mình.

Góp phần giải quyết bức xúc trong mối quan hệ giữa CQNN với người dân, giúp người dân đảm bảo được thực hiện quyền & lợi ích hợp pháp của mình, lấy lại niềm tin của ND đối với Nhà nước.

Câu 22: Nêu những quan điểm đúng và không đúng về TTHC? (Như câu 1)